De eerste resultaten van een grootschalige praktijkproef van ForFarmers met het telen van eiwitgewassen als grondstof voor veevoer zijn wisselend. Winterteelten haalden mede door sterke temperatuurverschillen niet het verwachte opbrengstvoordeel ten opzichte van zomerteelten. Bij soja is de oogstzekerheid een belangrijk aandachtspunt. In het licht van de duurzaamheidsdoelstellingen van ForFarmers om zorgvuldig met schaarse grondstoffen om te gaan, worden de proeven volgens planning in 2018 voortgezet.

In Nederland is de laatste jaren veel aandacht voor het zoeken naar alternatieven voor buitenlandse soja als grondstof voor veevoer. Er zijn echter nauwelijks vergelijkbare onderzoeken op praktijkschaal gehouden. Reden voor ForFarmers om een groot praktijkveld aan te leggen waar de teelt van soja en alternatieve eiwitgewassen op praktijkschaal wordt getoetst.

Praktijkproef in Nederland

Het project ging in de herfst van 2016 van start op humusrijke zandgrond in Oost-Nederland. Doel van dit project is om onder praktijkomstandigheden de sterktes en zwaktes van een zestal gewassen in beeld te brengen. Twee gewassen zijn in het najaar van 2016 gezaaid: winterveldbonen en wintererwten. De overige vier – lupinen, sojabonen, zomerveldbonen en zomererwten – zijn in het voorjaar van 2017 gezaaid. Van elk gewas is een oppervlakte van 1,6 hectare gezaaid, van sojabonen zelfs 3,2 hectare. Door deze grote oppervlakte is een goed beeld te krijgen van de reële opbrengst en kunnen alle werkzaamheden normaal worden uitgevoerd met de gebruikelijke machines in plaats van proefveld-apparatuur.

Proefresultaten

De winter 2016/2017 kenmerkte zich door afwisselende warme en koude periodes. Voor de winterveldbonen en de wintererwten leidde dit tot een hoog percentage uitwintering met onkruidgroei op de hierdoor ontstane open plekken tot gevolg. In combinatie met een beperkt middelenpakket en de soms tegenvallende werking van de middelen door de droogte in het voorjaar, kenden de winterteelten veel onkruidproblemen. Een groot voordeel van een zomerteelt in tegenstelling tot winterteelt is de mogelijkheid om het perceel in het voorjaar voor de zaai onkruidvrij te maken. Tevens krijgt onkruid bij de zomererwten en zomerveldbonen minder kans omdat de gewassen zich sneller ontwikkelen.

In het project is van de potentieel hogere opbrengst bij winterveldbonen en wintererwten ten opzichte van de zomerequivalenten niets gebleken. De eerste resultaten lijken eerder aan te tonen dat op zandgrond de zomerveldbonen en met name de zomererwten meer oogstzeker zijn.

Om de invloed van jaareffecten in beeld te krijgen, is inmiddels een nieuw perceel met winterveldbonen ingezaaid.

Oogstzekerheid sojabonen

Bij de teelt van sojabonen is oogstzekerheid ook een punt van aandacht. Ondanks de relatieve vroegheid van de gezaaide rassen is het gewas, mede door het natte weer in september, pas ver in oktober geoogst. De opbrengst viel met ruim 2 ton per hectare tegen; dit was vooral toe te schrijven aan het droge voorjaar. Op de vochthoudende stukken bleek de soja wel volgens verwachting te groeien.

Met de lupinen, erwten, veldbonen en sojabonen die in de proef zijn geoogst, worden in de komende winter voerproeven uitgevoerd.

ForFarmers wil toonaangevend zijn in duurzaam ondernemen. Met het onderzoek naar alternatieven voor (buitenlandse) soja levert ForFarmers een bijdrage aan een economisch rendabele en duurzame voedselproductie. Het onderzoek wordt in 2018 voortgezet.